|
Nhận định này là có cơ sở từ tính chất của câu văn học. Những tính chất đó đã được trình bày kỹ ở phần trên. Đó là, nội dung câu văn học Việt Nam vốn mang sẵn tính âm nhạc trong nó.
Mỗi câu là một tập hợp từ ngữ, nên gồm nhiều thanh, có nhiều cung bậc cao độ âm thanh khác nhau. Mỗi thanh lại tự có trường độ khác nhau. Những cao độ, trường độ thanh ở từ ngữ trong câu lại đã được lựa chọn, sắp đặt theo niêm luật. Do vậy, mỗi câu văn học có đủ sự hài hoà tính chất âm, dương; phong phú sắc thái tình cảm theo ngũ hành.
Khi câu văn học Việt Nam được vận dụng vào lời ca, tiếng hát ở địa phương khác nhau, đặc điểm về tính chất ngũ hành của thổ nghi, tập quán nơi đó đã được đưa vào một cách rất tự nhiên. Những đặc điểm địa phương ấy, chúng ta có thể nhận thấy rõ trong việc họ thêm hư thanh, hư từ, hoặc thêm giọng ngân nga kéo dài âm từ vào câu văn học. Những hư thanh, hư từ, giọng ngân nga kéo dài âm từ này đã làm thay đổi cao độ, trường độ thanh âm của từ ngữ ở những nơi cần thiết, làm thay đổi cung bậc, tiết tấu của câu văn học. Biến câu văn học trở thành làn điệu dân ca.
Ví dụ:
Câu văn học:
Con cò bay, lả bay la.
Bay từ cửa phủ, bay, bay ra cánh đồng.
Câu hát điệu cò lả:
Con cò là cò bay lả ý a bay la
Bay từ cửa phủ í í bay ra là ra cánh đồng.
Tình tính tang, là tang tính tình. Cô nàng rằng í cô nàng ơi ơ ! rằng có biết biết hay không ? rằng có biết í biết hay không ?
Câu văn học:
Cưới em có cánh con gà,
có dăm sợi bún có vài nắm xôi.
Cưới em còn nữa anh ơi,
còn một đĩa đậ, hai muôi rau cần.
Câu hát điệu trống quân:
Có cánh ư con ừ gà, thời có cánh ư con ừ gà này.
Cưới ư em thời có cánh ư con ừ gà này.
Có dăm ư thời sợi bún ứ ứ, có vài à nắm ư xôi. ì ì ì.
Cưới ư em thời còn nữa chứ anh ì ơi.
Còn ì ì đĩa đậu ứ ứ, hai muôi ư rau ừ cần ì i ì i.
Câu văn học:
Ai biết nước sông Lam răng là trong, là đục?
Biết cuộc đời răng là nhục, là vinh ?
Câu hát ví dặm Nghệ, Tĩnh:
Ai bi ì ệt nừ ợc sôôg Lam răng là tro ong, là đù ù ục?
Bi ì ệt cù ù uộc đời răng là nhù ù ục ơ ơ ơ, là vi i inh i i i?
Câu văn học:
Tháp Mười đẹp nhất hoa sen.
Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ.
Câu hò Nam Bộ:
Hò ò ơ ơ ớ ớ ơ ơ
Tháp Mười đẹp nhâ ấc mà go o oa se eng ơ ơ ơ.
Việt Nam đẹp nhâ ấc ờ ờ ờ có tê ê êng Bác ơ Hồ ô ồ ờ ờ ờ ơ.
Trịnh Vân Hải ( trích tài liệu của thầy Lê Văn Sửu )
Tin liên quan
Các bài mới:
Các bài đã đăng:
|
Tản mạn 
