Thấp chẩn cấp tính đông y nhằm vào hình thức phát bệnh, thấm ra nước rất rõ rệt thì gọi là “Tẩm dâm sang” hoặc “Hoàng thủy sang”, nếu chẩn gồ phát rải rác ở toàn thân gọi tà “túc sang”. Mọc ở nơi khác nhau cũng có tên gọi khác nhau. Tóm lại do hai kinh Phế Tỳ thấp nhiệt mà ra. Bên ngoài thì bị phong tà khêu gợi phát ra.
ĐIỂM CẦN KIỂM TRA ĐỂ CHẨN ĐOÁN
1. Có thể phát toàn thân, không kể chỗ nào, chẩn ở da thì tràn lan hoặc rải rác, bờ cõi không rõ ràng.
2. Mới đầu da dẻ ẩm hồng, xuất hiện chẩn gò, bọc nước, bọc mủ, rữa nát, thấm nước ra, kết vảy, cuối cùng bong mạt da mà khỏi.
3. Tự thấy ngữa gãi, nóng rát sau khi xoa xát.
PHƯƠNG PHÁP TRỊ LIỆU
Biện chứng thí trị
Thấp nhiệt hình: Da dẻ đỏ tía, nóng rát ngứa gãi, bọc nước, rữa nát, ngấm ra nhiều nước vàng.
Phép chữa: Thanh nhiệt hóa thấp.
Bài thuốc đưa ra làm ví dụ:
-Thanh nhiệt thấm thấp thang gia giảm:
Hoàng cầm 3 đồng cân , Hoàng bá 3 đồng cân, Khổ sâm 3 đồng cân, Sinh địa 5 đồng cân, Bạch tiển bì 3 đồng cân, Phục linh bì 3 đồng cân, Hoạt thạch 5 đồng cân, Bản lam căn 5 đồng cân, Đạm trúc diệp 3 đồng cân.
- Phong nhiệt hình: Da dẻ hồng ẩm, chẩn gồ như hạt thóc, phát rộng khắp toàn thân, sau khi gãi rách thì thấm nước ra, hơi rữa nát nhẹ.
Phép trị: Sơ phong thanh nhiệt, tá dĩ hóa thấp.
Bài thuốc đưa ra làm ví dụ: Tiêu phong tán gia giảm:
Kinh giới, Phòng phong, Thiền y, mỗi thứ 2 đồng cân, Ngưu bàng tử 3 đồng cân, Khổ sâm 3 đồng cân, Sinh địa 5 đồng cân, Sinh thạch cao 1 lạng, Tri mẫu 3 đồng cân, Mộc thông 1,5 đồng cân.
Xử lý cục bộ.
1. Nếu có gồ chẩn, bọc nhỏ mà không rữa nát, dùng phấn dứt ngứa, Khổ sâm thạch cao, phấn can phác (phấn chà khô khổ sâm thạch cao). Hoặc dùng tễ đắp giải độc, tễ đắp tam hoàng đắp khắp.
2. Rữa nát thấm ra nước vàng, dùng thanh đại tán hoặc hoàng linh đan trộn dầu vừng (dầu rau) đắp.
3. Thấm nước ra nghiêm trọng, dùng tễ rửa viêm da hoặc nước sắc cam thảo, nước sắc dã cúc hoa, nước sắc địa du sống, làm lạnh đắp ẩm.
Cách chữa bằng châm cứu.
Lấy huyệt:
Khúc trì, Túc tam lý, Hợp cốc, Tam âm giao, Huyết hải
GHI CHÚ PHƯƠNG THUỐC
1. Phấn dứt ngứa (Phấn chỉ dạng phác – Xem ghi chú ở bài 6).
2. Khổ sâm thạch cao phấn:
Bột thạch cao thủy phi 10 cân, Bột khổ sâm 4 lạng, Băng phiến 1 lạng 6 đồng cân. Sau khi trộn đều thì sử dụng được.
Bài viết 
