TÂN CÔ BÉ BÁN DIÊM
Hè nóng bức như thiếu canh chua, dân bảo nhau thèm ăn ghẹ luộc, sò huyết này, nướng lên, đổ vào giữa xanh xanh cái khoảng mù tạc, hàu này, ngao này, tu hài, đều là giấc mơ Đồ, Sầm cao cả.
Năm nay cô bé bán diêm chia tay Hans Christian Andersen, lột bỏ vẻ nghèo túng nơi rì dọt, vứt vào văn chương thối nát cái đôi giày khổ rộng, mạnh dạn xé tay con ngỗng to, của đêm giáng sinh, thèm thuồng, của hôm nay nhồm nhoàm, hể hả.
Cách đó không xa, những người cũng cách đó không xa, cầm tay nhau đọc truyện: “Giờ thì là Noel, các cửa sổ đã sáng đèn và mùi ngỗng quay thơm lừng tỏa ra, con bé vẫn biết hôm nay là giao thừa nhưng không dám về nhà, chắc bố sẽ đánh đòn vì cả ngày chưa bán được lấy một xu, với lại ở nhà nào có hơn gì, nó chỉ có mỗi cái mái dột nát mặc cho gió rít. Cuộn người trong góc giữa hai ngôi nhà nhưng tay chân vẫn đóng băng vì lạnh, em chợt nghĩ biết đâu bật diêm lên sẽ tốt hơn, chí ít cũng có thể sưởi ấm những ngón tay. Que thứ nhất bật lên, hơ tay trên ngọn lửa ấm áp sáng bừng như cây nến nhỏ, em tưởng mình đang ngồi trước chiếc lò sưởi sắt to với chân đế và tháp trang trí bằng đồng. Lửa vụt tắt, lò sưởi biến mất, chỉ còn lại trong tay em là nửa que diêm cháy dở đến bẽ bàng”.
“Cô bé bật que diêm thứ hai, bức tường trước mặt bỗng trở nên trong suốt, bé nhìn thấy trong nhà là một bàn ăn phủ khăn trắng như tuyết với con ngỗng quay nhồi táo và mận khô đang bốc hơi nghi ngút. Và lạ kỳ chưa! con ngỗng bỗng từ trên đĩa nhảy xuống, lạch bạch tiến về phía em với dĩa và dao cắm ở ngực. Bỗng que diêm phụt tắt, chẳng còn gì ngoài bức tường dày tối tăm, ẩm ướt và lạnh lẽo ngay trước mặt”.
“Bé bật một que diêm nữa, và thấy mình đang ngồi dưới cây thông Noel trang hoàng dây nến và tranh rực rỡ. Với tay về phía cây thông, que diêm tắt lịm, em thấy ánh nến bay lên cao, cao mãi trông như những vì sao. Rồi một vì sao rơi xuống, "Ai đó đang từ giã cõi đời", em bé nghĩ vì nhớ đến lời bà, người duy nhất yêu quý mình trên cõi đời này”.
Cô bé bán diêm vẫn ở trong rì sọt, trên tay những thúng diêm to, bán chạy như tôm tươi, mười đô lại mười đô, cho lũ đàn ông hối hả chen vai như đoàn tem phiếu. Cách đó không xa, những người đàn ông, lại những người đàn ông, thi nhau đánh diêm, soi ngấu nghiến vào những người đàn bà trần trụi.
Rạng sáng hôm sau, người ta thấy cô bé ngồi uống sữa tươi, má ửng hồng, nụ cười nở trên môi, giàu sang, đắt đỏ, chạy như những que diêm, đốt cháy những trang truyện Andersen, cả cái cơ hàn trong đêm giáng sinh thánh thiện.
