Phàm người, gặp những sự kinh, khủng, nộ, động, tĩnh vv...mạch cũng đều biến. Vì vậy, đi đêm thì hơi thở phát ra ở Thận, khí bốc lên gây bệnh cho Phế. Có sự vấp ngã mà sợ, hơi thở phát ra ở Can, khí bốc lên làm hại Tỳ. Có sự sợ hãi, hơi thở phát ra ở Phế, khí bốc lên hại Tâm. Lội nước, lăn ngã, hơi thở phát ra ở Thận và xương. Gặp trường hợp đó, người dũng, khí hành được thì vô sự; nếu là người khiếp, khí ngừng lại sẽ mắc bệnh...
Uống ăn no quá, hãn phát ra ở Vị; sợ quá mất tinh thần, hãn phát ra ở Tâm; mang nặng đi xa, hãn phát ra hãn phát ra ở Thận; chạy vội sợ hãi, hãn phát ra ở Can; làm lụng vất vả, hãn phát ra ở tỳ.
Cho nên xuân, thu, đông, hạ, bốn mùa, âm dương. Sở dĩ sinh bệnh, chỉ vì quá độ, trái mất lẽ thường.
