Thơ truyền miệng về Võ Tây Sơn

[nguyenthuc]

Vài nét về Tây Sơn Võ thuật đạo

Võ Tây Sơn có truyền thống lâu đời, vốn xưa tiếp thu các phái của Trung Quốc qua các võ sư Tàu , rồi các nhà võ thuật Tây Sơn biến hóa, sáng tạo thành truyền thống võ Tây Sơn .

Về sau Tây Sơn có hai phái võ: Phái Nam sông Côn và phái Bắc sông Côn . Phái Nam sông Côn chịu ảnh hưởng của một võ sư Tàu,vị này là môn đồ của Nam Thiếu Lâm có võ thuật cấp trung đẳng. Phái Bắc sông Côn cũng chịu ảnh hưởng của một võ sư người Tàu , vị này là môn đồ của phái Bắc Thiếu Lâm đạt đến thượng thừa.Còn ở Qui Nhơn lại chịu ảnh hưởng của một võ sư người tàu khác ,võ thuật hết cấp sơ đẳng. Do chịu ảnh hưởng của ba luồng khác nhau nên ba cách dạy võ thuật cũng khác nhau.
Võ An Thái nằm trong Võ thuật Tây Sơn , ngày xưa phái này gọi là Bình Thái Đạo nhưng vẫn ở trong Tây Sơn võ thuật đạo. Từ lâu ở Bình Định nhất là Nam Bắc sông Côn đã nổi lên phong trào luyện tập võ nghệ rộng khắp . Những người nổi danh gần đây như Hồ Long, Tàu Sáu (Diệp Trường Phát), Kiểm Trừu thuộc phái Nam sông Côn ; Hồ Ngạnh, Hồ Hải , Hồ Cường, Bắc Hà thuộc phái Bắc sông Côn .

Trong Võ thuật , tùy theo cấp mà người ta dùng cách đánh . Trung đẳng dùng lực, hạ đẳng dùng kế , thượng đẳng dùng thế . Vừa dùng võ lực vừa dùng kế sách , phối hợp cả hai trong cách đánh mới đắc thế .
Võ Bình định thường dùng nhu chế cương nên điêu luyện và có hiệu quả cao. Trong chiến tranh chống Mỹ, bọn sĩ quan và lính sư đoàn Mãnh Hổ Nam Triều Tiên chiếm đóng ở đây có cam kết đấu thử võ An Thái và các phái võ khác nhưng các võ sĩ Thái cực đạo của Nam Triều Tiên thường bị thua.

Ngày xưa , ai muốn học võ đạt trình độ phải mất nhiều công mới theo nổi. Võ sư Trần Xuân Thường tức Đông Hải Đại Sư Vương thưở trước phải học với nhiều võ sư của hai phái Nam Bắc sông Côn . Ông cũng thụ giáo võ sư Tàu Sáu,vị trưởng môn đầu tiên của phái võ An Thái, vị này phối kết hợp hai phái võ sông Côn mà sáng tạo ra nhiều thế mới hiệu nghiệm.

Bài 1 - Kệ pháp nhập môn

Nhập môn hành võ công
Bí quyết  yếu tinh thông
Thân pháp liên miên tập
Như ý sử tây đông
Bất ghi cầu cấp tiến
Tửu sắc kỵ nhân mông
Thủ cước phải thời luyện
Nhật dạ bất tu cùng .

Sưu tầm ( còn tiếp )

[nguyenthuc]

Bài 2 -  KỆ PHÁP KHAI MÔN

Đầu tiên thân pháp luyện trùng
Bí lục bí tập nhó chung từng lời
Thảo pháp luyện tập suốt đời
Ngón tay cơ cách theo thời ý ta
Khổ lâu chỉ nọ phân qua
Cương đao chỉ ấy kể ra thứ nhì
Lang tu xà trối chỉ thì
Hổ Trảo giải giúp khó gì mà lo
Mã đề tán nguyện chỉ co
Ngưu bốc độc giác tập cho vẹn toàn
Tay đánh mười sáu liên hoàn
Chân trụ chín bộ nhặt khoan cũng niềm
Kim lê bát quái đảo chinh
Nị nĩa tứ bình đọc cước song lâm
Tập riêng bái tổ cho xong
Chân co chân ruỗi mới mong đạt thành
Lại còn tí ngọ quá nhanh

ST

[nguyenthuc]

Bài 3 - Phụ chú tứ bình

Tứ bình bát quái ấy hệ trung
Một bộ oai phong rất thường dùng
Lúc tấn khinh công ràng vô lượng
Khi hồi đã thủ lại ung dung.

Bài 4 - Đoản côn

Chấp thủ đoản côn
Khuynh thân ký túc
Hoành thân bái tổ
Lập đồ thần đồng
Tả hữu tấn công
Giá thiên đả diện
Đông tây tiếp xúc
Hoành đồ long xà
Thoái bộ liên ba
Phụng đầu tam cốc
Thả phân nhị bộ
Hữu phân nhị bộ
Tấn bộ như thoái bộ
Bái tổ lập như tiền .

ST
(còn nữa)

[nguyenthuc]

Bài 5

Tứ Hải

Tả mai dong thiết tảo
Hữu mai dong thiết tảo
Đồng tử phân âm
Ngữ thốn liên khước
Chuyển thần phục hổ
Xả thân hạt xóc
Liên hoàn phóng tiễn
Hắc ngưu nhập thạch
Kim kê phơi cánh
Phù ba cải dực
Tả tảo bắt
Hữu tả tảo bắt
Đại Ấn chưởng
Lạc mã khẩu đả
Phá tâm linh
Bông chim lại túc
Ô song cải huyệt
Bái tổ lập như tiền.

ST

[nguyenthuc]

Bài 6 - Phú liên hoàn

LIên hoàn lập lục thủ
Trước sau rành rành thủ
Thế thủ đến thế công
Tử sanh đều quy củ.

Bài 7- Phú Hổ Quyền

Hổ quyền dũng mãnh lợi hại ghê
Đạt được công phu chẳng phải chê
Kinh công oai lực vô nan lực
Vạn pháp phi thường khó tránh ghê.

ST

[nguyenthuc]

Bài 8-- Họa liên hoàn

Thứ nhất sanh tử nhớ thôi
Thứ nhì thoái bộ chặt hồi về sau
Thứ ba xốc tới cho mau
Thứ tư bắt dưới trước sau nằm lòng
Thứ năm bắt thượng tay trong
Thứ Sáu chặt thẳng úp lòng bàn tay
Thứ bảy chặt úp nhớ nhay
Âm dương hai thế chặt rày phân vân
Thứ Tám triệt hạ phải cần
Thứ chín triệt thượng mười phần bất di
Thứ mười trỏ tất thường khi
Mười một đánh thẳng rồng phi tương kình
Mười hai chẻ xước nghiêng mình
Mười ba hổ trảo còn tinh vuốt đồng
Mười bốn phát địa như rồng
Mười lăm sư tử khuynh thân rõ ràng
Mười sáu đánh thẳng đường hoàng
Tay vung đúng cách chu toàn trước sau
Liên hoàn đã tập phải màu
Mười sáu cách đánh trước sau nằm lòng.

ST

[nguyenthuc]

Bài 9- Trường côn Thái Sơn

Thái sơn đích thủy địa xà liên
Trượng bổng kỳ lân thối bạch viên
Quơ kỳ độc dốc trung bình hạ
Thượng thích đế đăng tấn thế Thiên
Hồi đầu trực chỉ long tam thích
Đồng tâm thượng thế phá giang biên
Thế tẩu còi sơn hoành thế hiếm
Long miêu mai phục tấn thích ngưu
Thừa chân chế địa lan côn thích
Phục tử đồng thiền giám mã yên .

[nguyenthuc]

Bài 10 - Hùng kê quyền

Tương truyền , trước khi dấy nghĩa, Nguyễn Lữ cùng theo hai anh học ăn , học võ với thầy Giáo HIến . Sau đó co một thời gian xuất gia nên ông còn được gọi là thầy Tư Lữ. Mấy năm làm sư, ông đã có dịp trao đổi võ thuật với các nhà sư Trung Quốc vốn là những người mang tư tưởng " Phục Minh kháng Thanh" trú ở An Thái . Ông muốn cho bộ môn võ thuật nước nhà thích hợp với thể chất của người mình nên cùng các chiến hữu tìm hiểu kỹ các thế đánh của đôi gà chọi nhau, rồi sáng tạo nên nhiều thế đánh mới hợp thành mộ thể thống nhất gọi là Hùng Kê Quyền.

Hùng Kê Quyền được cô đọng lại thành một bài thơ viết theo thể thất ngôn bát cú viết bằng chữ Hán được lưu truyền lâu đời trong những người chuộng võ.

HÙNG KÊ QUYỀN

Lưỡng kê giao nạp thủy tranh hùng
Song túc tề phi trảo thượng xung
Trấn ải kim thương như bạch hổ
Thủ quan ngân kiếm tự thanh long
Xuyên hầu độc tiễn tàng ư trác
Hồi thủ đơn câu thu tự hung
Thiểu , tẩu ,dược , trầm thiên sở tứ
Nhu ,cương ,cường , nhược tận kỳ trung.

Lời kể của cụ Phạm Kỳ Tế ở thôn Mỹ Thạnh, xã Nhơn Phúc huyện An Nhơn .

Lời dịch : Hai con gà chọi nhau để tranh hùng
Hai chân cùng bay , móng chân đâm hất lên
Cây thương vàng trấn cửa ai như con cọp trắng
Lưỡi kiếm bạc giữ cửa quan như con rồng xanh
Mũi tên độc đâm vào hầu được cất giấu từ mỏ gà
Móc quay đầu lại đánh đau vào ngực kẻ địch
Chạy, nhảy lên,luồn hụp xuống là thế trời cho
Mềm ,cứng,mạnh yếu , tất cả đều trong bài quyền này.