Chiều nay, tự đi chợ làm Phở thết đãi ông bà già, cũng đua đòi chút Hoa Kiều Phong, nghe hơi Dao Cù Trực Định, tay dao tay thớt, tái phết xào lăn, một chốc mùi nước mắm gừng tươi đã lừng cả sang bên hàng xóm, chợt nhớ đến bài PHỞ ĐỨC TỤNG, bèn post lên đây, tuy rằng thiết nghĩ ý tứ kể lể có chút phải bàn lại, nhưng cũng là áng thiên cổ hùng văn của ngành Phở quê nhà.Tú Mỡ Hồ Trọng Hiếu, cây bút trào phúng lừng danh hồi thế kỷ XX, đã từng hết lời khen tặng món phở Bò chính thống của Hà Nội, nhà thơ đã từng “… Sáng sáng đi làm chén phở rong…” ăn xong, nhà thơ lại ngồi ngắm :"… Chúng chị em sớm mận tối đào, nhờ có phở cũng đỡ hao nhan sắc…”. Năm 1937, Tú Mỡ còn viết bài “Phở Đức tụng” để ca ngợi cái món quà vừa bình dân lại phù hợp với mọi tầng lớp trong xã hội.
***
Trong các món ăn quân tử vị
Phở là quà đáng qúy ở trên đời
Một vài xu nào đắt đỏ mấy mươi (*)
Mà đủ vị: ngọt, bùi, thơm, béo, bổ
Này bánh cuốn, này thịt bò
Này nước dùng sao nhánh mỡ
Ngọn rau thơm hành củ thái trên
Nước mắm, hồ tiêu, cùng dấm ớt điểm thêm
Khói nghi ngút đưa lên thơm điếc mũi
Như xúc động tới ruột, gan, tim, phổi
Như dục khơi cái đói của con tì
Dẫu sơn hào hải vị khôn bì
Xơi một bát thường khi chưa thích miệng
Kẻ phú qúy cho chí người bần tiện
Hỏi ai là đã nếm chẳng ưa?
Thầy thông, thầy phán đi sớm về trưa
Điểm tâm phở, ngon ơ và chắc dạ
Cánh thuyền thợ làm ăn vất vả
Phở xơi no cũng đỡ nhọc nhằn
Khách làm thơ, đêm thức viết văn
Được bát phở cũng đỡ băn khoăn óc bí
Bọn đào kép, con nhà ca kỹ
Lấy phở làm đầu vị giải lao
Chúng chị em sớm mận, tối đào
Nhờ có phở cũng đỡ hao nhan sắc
Phở là đại bổ, tốt bằng mười thuốc bắc
Quế, phụ, sâm, nhung chưa chắc đã hơn gì
Phở bổ âm, bổ dương, bổ phế, thận, can, tì...
Bổ cả ngũ tạng, tứ chi, bát mạch
Anh em lao động, đồng tiền không rúc rích
Coi phở là môn thuốc ích vô song
Các bậc vương tôn thường chả phượng, nem công
Chưa nếm phở vẫn còn không đủ món
Đùng khinh phở là món ăn hèn mọn
Đấu xảo thành Ba-lê còn phải đón phở sang
Cùng các món ăn ngoại quốc phô trương
Ngon lại rẻ, phở thường tranh quán giải
Sống trên đời, phở không ăn cũng dại
Lúc buông tay, ắt phải đưa kem
Ai ơi! nếm phở kẻo thèm.
(Tú Mỡ)
