“Ta” nghe như đang có em trong lòng Hà Nội, em đang hiện hữu gần lắm mà lại như xa xôi, như ở một cõi xa xăm không thể nắm bắt được... Đâu đây còn có tiếng đồng vọng của quá khứ như vỗ về, ru êm nỗi nhớ trong lòng.
Ca khúc: Có phải em mùa thu Hà Nội
Nhạc: Trần Quang Lộc
Thơ: Tô Như Châu
Thể hiện: Hồng Nhung
*********
Một chiều tháng tám, tôi đi dọc đường Phan Đình Phùng, nhận thấy mùa thu Hà Nội đã vừa chớm sang. Yêu đến thế cái thời khắc giao mùa ấy!
Hà Nội đẹp suốt bốn mùa, với lất phất mưa xuân trên những cánh hoa đào tươi hồng, với trưa hè nắng oi ả lan dần trên tán phượng rực đỏ, với xác hoa bằng lăng tím rơi đầy hai bên đường sau những cơn mưa rào xối xả. Hà Nội vào đông lặng lẽ trong từng cơn gió buốt, lại yêu cái cảm giác được đi lang thang trên những con phố dài, để cho gió táp vào mặt, thấy lạnh lạnh mà thích thích. Nhưng có lẽ chỉ có mùa thu mới để lại trong lòng người nhiều ấn tượng chẳng thể mờ phai.
“Tháng tám mùa thu lá rơi vàng chưa nhỉ?
Từ độ người đi, thương nhớ âm thầm
Có phải em là mùa thu Hà Nội
Tuổi phong sương ta cũng gắng đi tìm
Có phải em mùa thu xưa”
Đoạn đầu của bản nhạc nằm trong âm giai trưởng, nhạc và lời rất quyến rũ, giống như cái đẹp tự nhiên của thu Hà Nội. Cô gái trong bài hát đi xa, mang theo cả nỗi nhớ đầy vơi lòng người ở lại. Có một chút băn khoăn, có một chút tiếc nuối, có một chút thơ mộng và nhẹ nhàng. Em ra đi nhưng vẫn có người tìm em về với Hà Nội, với mùa thu và thương nhớ. Em cũng giống như một mùa thu xa xưa, từ đâu đó vẫn dội lại những êm dịu của tình yêu trong sáng.
“Có bóng mùa thu thức ta lòng son muộn
Một ngày về xuôi chân ghé Thăng Long buồn
Có phải em là mùa thu Hà Nội
Ngày sang thu anh lót lá em nằm
Bên trời xa sương tóc bay.”
Một ngày tìm về lại với Thăng Long, với những kỉ niệm và dĩ vãng ngọt ngào, lại thấy nhớ em. Câu hỏi “Có phải em là mùa thu Hà Nội” một lần nữa được nhắc lại với âm điệu tha thiết và kết lại bằng một lời ca đằm thắm “Ngày sang thu anh lót lá em nằm”. Và ở một nơi xa xôi nào đó, hình bóng của em vẫn in dấu nơi đây, sương tóc bay trong chiều cô độc của trái tim người ở lại. Vẫn hi vọng vẫn mong manh vì “ta” có em trong đời này - hay ta đã từng có em..
“Thôi thì có em đời ta hi vọng
Thôi thì có em sương khói môi mềm.”
Hai câu thơ vẫn được tiếp tục ở hợp âm trưởng, để rồi sau đó chuyển sang âm thứ, buồn hơn, da diết hơn:
“Có phải em là mùa thu Hà Nội
Nghe đâu đây lá úa và mi xanh
Nghe đâu đây hồn Trưng Vương sóng hát”
“Ta” nghe như đang có em trong lòng Hà Nội, em đang hiện hữu gần lắm mà lại như xa xôi, như ở một cõi xa xăm không thể nắm bắt được. Đâu đây còn có tiếng đồng vọng của quá khứ như vỗ về, ru êm nỗi nhớ trong lòng chàng trai.
“Có chắc mùa thu lá rơi vàng tiếng gọi
Lệ mừng gặp nhau xôn xao phím dương cầm
Có phải em là mùa thu Hà Nội
Nghìn năm sau ta níu bóng quay về
Ơi mùa thu của ước mơ…”
Đoạn cuối bài hát lại quay về âm giai trưởng, với giọng điệu nhẹ nhàng như phần đầu, kết thúc bằng một viễn cảnh đoàn viên ấm áp. Ngày gặp nhau có những giọt lệ mừng, có tiếng dương cầm xôn xao, có xác lá vàng rơi với tiếng gọi tên em tha thiết…
Em có phải là mùa thu Hà Nội chăng mà nghìn năm sau vẫn níu bóng em về, vẫn chờ đợi, vẫn khao khát và ước mơ… Ngày gặp lại em sẽ vẫn là một ngày mùa thu, em sẽ về trong làn tóc xanh và ta sẽ nhặt lá rơi xếp cho em nằm. Bởi vì em là mùa thu Hà Nội.
Cả bài hát mang âm điệu nhẹ nhàng như cái heo may se se của mùa thu, như cái buồn man mác của đất trời. Tôi không biết mình đã yêu mùa thu Hà Nội từ bao giờ nhưng có lẽ suốt cuộc đời này, dù đi đâu về đâu thì mùa thu Hà Nội sẽ luôn để lại trong tôi một nỗi nhớ không bao giờ nhạt phai.