Theo sử ký, lúc nhà Trần đánh Toa Đô, bắt được vai kép hát hay là Lý Nguyên Cát, sau đó con trai, con gái các nhà thế gia theo học khúc hát này. Nguyên Cát sáng tác trò cổ tích, có những tích "Tây Vương Mẫu dâng bàn đào" v.v... các vai trò có những danh hiệu quan nhân [vai kép], châu tử [vai tướng], đán nương [đào nương] và sửu nô [hề đồng] gồm 12 người, mặc quần áo, gấm vóc, đánh trống, thổi sáo, gẩy đàn, vỗ tay, đàn phách rất là nhộn nhịp, người vào buồng trò, người ra sân rạp, thay đổi nhau diễn trò, dễ cảm động người xem, khi diễn trò đau thương thì người xem cũng đau thương, trò vui thì người xem cũng vui. Nước ta có nghệ thuật hát chèo bắt đầu từ đấy.
