Gió có ba loại: Gió lưỡi trâu thì thành khổ trầm, gió niệt thì thành trầm hương, gió bầu thì thành kỳ lam hương. Người ta thấy cây già lá vàng mà nhỏ, thân cây nhiều u bướu, thì biết ngay là có hương, chặt mổ để lấy. Họ Nguyễn trước đặt đội am sơn, hàng năm cứ tháng hai thì đi kiếm, tháng sáu thì trở về, số được nhiều ít không nhất định, lấy sắc sáp trắng là tốt nhất, sắc xanh đầu vịt là thứ hai, sắc sáp xanh là kém nữa, sắc sáp vàng lại kém nữa, sắc như vằn hổ là kém nhất; lấy chất mềm như phấn đông có thể cắt thành miếng là hạng tốt nhất, bền rắn là hạng xấu. Tục ngữ nói: Nhất bạch, nhị thanh, tam hoàng, tứ hắc.. Muốn phân biệt trầm hương và kỳ lam thì lấy hình chất khí vị mà phân biệt. Trầm hương thì cứng, nặng, ít thơm, sắc nhạt, vị đắng, kỳ lam thì mềm nhẹ, có hơi dầu, thơm mát, vị gồm đủ cay, chua, ngọt, đắng; đốt trầm hương thì khói kết xoáy rồi sau mới tan, đốt kỳ lam thì hơi khói lên thẳng mà dài.

 

Trần hương thì có thể giáng khí. Kỳ lam có thể chữa bệnh trúng phong, đàm suyễn, cấm khẩu, mọi chứng, mài vào nước mà rỏ đốt khói cho hơi hương vào mũi thì tỉnh lại ngay. Đau bụng đầy tức thì ngậm là khỏi ngay. Lại có thể  trừ được tà khí uế khí, nên chỗ hành dịch hành quân không thể không dùng.

 Trầm hương sản xuất không phải ở một nơi, ở Chân Lạp là tốt nhất, ở Chiêm Thành là thứ nhì, ở Bốt Nê là kém nhất. Lấy trầm hương Chân Lạp mà kể thì lại có ba bực, Lục dương là tốt nhất, Tam lạc là thứ nhì, Bột la cương là kém nhất. Sắc thì đen là tốt nhất, sắc vàng là thứ hai. Có thứ hình trạng như sừng tê, có thứ như miệng én, có thứ như phụ tử.

 Sách Bản thảo bị yếu nói rằng: Trầm hương cay đắng, tính ôn, các gỗ đều nổi , chỉ trầm hương là chìm, cho nên hay hạ khí mà sa đờm dãi, hay giáng khí mà cũng hay thăng khí, hương khí vào tỳ, cho nên hay trị được các khí mà điều hòa, sắc đen thể thơm, cho nên vào mạnh môn hữu thận, ấm tinh, tráng dương, hành khí chứ không thương khí, ôn trung không trợ hỏa, trị lòng bụng xói đau, cấm khẩu, độc lị, uất kết, tà khí, sợ gió lạnh, bệnh tê. Sắc đen mà chìm xuống nước là tốt; thơm ngọt thì tính bình, cay thì nóng. Có vân như đốm đa đa thì gọi là hoàng trầm, đen như sừng trâu thì gọi là giác trầm; nhấm mềm, gọt quăn, thì gọi là hoàng lạp trầm.