Trang chủ arrow Tản mạn arrow HẠT DẺ RANG
HẠT DẺ RANG
14/02/2008
 
 

Đã khi nào bạn tận hưởng cái cảm giác tuyệt vời này chưa? Vừa ngồi xổm trên vỉa hè, vừa thưởng thức nắm hạt dẻ rang còn nóng hổi, hít mùi hương nồng nàn bay lên vào một đêm đài báo gió mùa đông bắc, bạn sẽ cảm nhận được hết cái thú của món ăn này.

Trái dẻ

Người ta có thể ninh hạt dẻ với chân giò như một món hầm, có thể xay bột hạt dẻ làm nhân bánh, có thể hấp hạt dẻ để ăn... và vô số những điều tốt đẹp từ hạt dẻ nhưng hạt dẻ chỉ gây cảm giác đúng là hạt dẻ nhất khi nó được rang lên.

Ngày trước, hạt dẻ rang là món ăn dành cho người nghèo, món ăn của một thời thiếu thốn. Chỉ cần một hào là đã có một bát hạt dẻ rang, hạt nào hạt ấy nâu vàng, thơm phức. Tối tối, khi màn đêm dần buông, Hà Nội mơ màng đi vào giấc ngủ, cũng là lúc những người bán hạt dẻ rang bắt đầu một ngày làm việc của mình. Những người phụ nữ hoặc các em nhỏ, đầu đội chiếc thúng đựng hạt dẻ rang được ủ nóng trong những chiếc tải bằng đay, bắt đầu cất tiếng rao: "Ai lúa rang, ngô rang, hạt dẻ đê...ê...ê". Đêm càng khuya, tiếng rao càng nhỏ dần, vang xa, ngân dài từ đầu phố đến cuối phố, nhẫn lại và chậm chạp. Tiếng rao như một câu hát trầm buồn, rồi nhỏ dần và rơi tõm vào khoảng không vô tận, hun hút của màn đêm. Đấy là thứ quà bình dân, thứ quà của một thời, người đi bán cũng không cần nhiều vốn và kỹ thuật rang cũng đơn giản chứ không cầu kỳ.

Hà Nội lớn dần cùng no đủ, hạt dẻ rang một thời tưởng như đã bị lãng quên bên cạnh những cocktail, hamburger, bít-tết... Nhưng không. Cái gì đã hằn sâu trở thành kỷ niệm thì cũng khó phôi pha. Vài năm gần đây, hạt dẻ rang trở lại với hương vị đặc trưng nguyên vẹn của thuở nào. Cứ đến mùa thu hoạch hạt dẻ khoảng độ tháng 9, tháng 10 ta, rất dễ bắt gặp hàng hạt dẻ rang trên những góc phố cổ của Hà Nội. Ngã tư Nguyễn Hữu Huân, Hàng Bạc, góc phố Hàng Bè, cuối phố Hàng Điếu, đầu phố Tô Tịch... đâu đâu cũng bắt gặp hình ảnh thân quen là chiếc chảo gang sâu lòng có đến một nửa trong ấy là cát nóng, bốc khói nghi ngút và tấm biển "Hạt dẻ rang kính mời". Hạt dẻ ngon là những hạt to tròn, được lấy từ quả dẻ thu hái đúng độ chín. Kỹ thuật rang hạt dẻ bây giờ cũng chẳng khác so với ngày xưa là mấy, cần nhất là người rang phải tinh, sao cho hạt dẻ chín vừa mà không bị cháy quá. Vỏ hạt dẻ rất cứng nên muốn nó chín phải luộc thật kỹ. Có người còn cẩn thận khía sẵn vài đường trên vỏ hạt để khi chín dễ bóc. Sau khi luộc chín, đem hạt dẻ rang lại một lượt đến khi dậy mùi thơm là được. Khi rang, hạt dẻ được để nguyên lớp vỏ và được rang cùng với cát. Cát nóng- nóng tới độ nào mới cho hạt dẻ vào để rang là cả một bí quyết nhà nghề mà không dễ gì tiết lộ được. Chẳng thế mà, hạt dẻ rang thì nhiều nơi bán nhưng ở Hà Nội, không hiểu vì sao mà cứ hễ nhắc đến món này là những người sành ăn lại kéo đến phố Tô Tịch. Một phần có lẽ là do cái duyên bán hàng, phần khác có là do cái bí quyết nhà nghề kể trên.

Tô Tịch là một khu phố bé nhỏ nằm lọt thỏm trong không gian của 36 phố phường, vẫn còn giữ cho mình những nét nguyên sơ của một Hà Nội cổ trầm mặc. Bên những sản phẩm mỹ nghệ sơn son thếp vàng là mấy hàng hạt dẻ của các cô, các mợ trong khu phố. Cứ 6, 7 giờ tối là mấy hàng hạt dẻ bên góc phố đã có người mua. Đi đến đầu phố mùi thơm của hạt dẻ rang đã ngào ngạt. Cô Hằng, hàng hạt dẻ đầu phố cho biết, những hôm đông khách cô có thể bán tới hơn chục cân. Mấy năm gần đây Hà Nội có thêm loại hạt dẻ mới đó là hạt dẻ Trùng Khánh. Hạt dẻ Trùng Khánh to, có vỏ lụa rất mỏng, có thể bóc được, hạt có màu vàng đượm, bùi và thơm ngậy. Có lẽ, thiên nhiên đã ưu đãi cho mảnh đất Cao Bằng khí hậu mát mẻ quanh năm, rất thích hợp với loại cây ôn đới là cây dẻ. Cũng bởi sự hào phóng của núi đồi và đồng đất Cao Bằng ấy mà hạt dẻ Trùng Khánh có hương vị thơm ngon, bùi ngậy, rất riêng không nơi nào có được. Tuy nhiên, hạt dẻ Trùng Khánh không bảo quản được lâu, chỉ để được khoảng chừng một tháng, nên mùa hạt dẻ cũng qua nhanh với những ai không kịp để ý. Sau khi hái xuống khỏi cây vài ngày, nếu không được sơ chế và bảo quản cẩn thận, thì vài ngày sau đã ủng nát và xuống màu, thâm xỉn, mất hết hương vị, màu sắc, mùi thơm vốn có. Vì thế, để hạt dẻ Trùng Khánh đến với người tiêu dùng ngoài tỉnh, Cao Bằng đã có xưởng chế biến hạt dẻ với các sản phẩm như: hạt dẻ đóng hộp và hạt dẻ sấy khô. Cũng là một cách góp phần cho ẩm thực Hà Nội thêm phong phú đa dạng, để cảm nhận Hà Nội theo một khía cạnh khác, hòa hợp hương vị của các miền nhưng vẫn giữ cho mình một nét riêng, rất riêng không thể trộn lẫn. 

Hoàng Lan / Hà Nội Mới


Tin liên quan

Các bài mới:

Các bài đã đăng:

 
< Trước   Tiếp >