Harmonica hay khẩu cầm là một nhạc cụ hơi dễ chơi và tiện lợi. Trước đâu, hình ảnh những anh bộ đội hồng quân với bài Kachiusa, những chàng cao bồi với cây súng thổi khúc nhạc đồng quê đã trở nên vô cùng quen thuộc với khán giả truyền hình. Ngày nay, làn sóng tập loại nhạc cụ này lại cháy bùng lên với sự xuất hiện của những chàng diễn viên Trung Quốc, Hàn Quốc điển trai trong một số bộ phim của thế hệ 8X. Là sinh viên những khoá đầu tiên tại Khu Học Xá, Trung Quốc, mẹ tôi rất thích chơi Harmonica. Từ nhỏ bà đã hướng dẫn cho tôi những kỹ thuật cơ bản của loại nhạc cụ này. Để cùng vui chung trong làn sóng Harmonica ngày nay, xin giới thiệu với các bạn trẻ những điều được coi là cái nhìn cơ bản.

Bạn cần có một cây Harmonica như thế nào?

Hiện nay, trong giới những người chơi Harmonica, người ta thường sử dụng loại  Khẩu cầm Tremolo với tương đối nhiều hãng khác nhau, ví như Butterfly, Suzuki,Thiên Nga…hay những loại chuyên nghiệp hơn như Solotuned Marine Band, Soloist Cadet Huang hoặc Master Solo Hering…nhưng đối với các bạn mới chơi thì chúng ta nên bắt đầu từ một cây Tremolo 16,20 hoặc 24 lỗ, khoá C.

Thế nào là một cây Khẩu cầm Tremolo?

Đây là một loại Harmonica có hai hàng lỗ với 16,20 và 24 lỗ, có giá tương đối dễ mua đối với tất cả mọi người.

Winner Suzuki (Trung Quốc):
16 lỗ: 70.000 VND
20 lỗ: 90.000VND
24 lỗ: 120.000 VND
Butterfly (Đài Loan): 100.000 – 135.000VND
Suzuki (Nhật Bản) 24 lỗ: 250.000 VND
Horner (Đức) 24 lỗ: 200.000VND
Các loại Harmonica của Trung Quốc như Thiên Nga bài (Tian E), Anh Hùng bài (Hero)…loại 24 lỗ: 25.000 – 50.000VND

Tất cả các cây Harmonica nói trên đều có thể sử dụng được, trong đó cây Winner Suzuki 16 lỗ là có vẻ dễ bắt giọng hơn cả.
 
Đặc điểm của Tremolo Harmonica:

- Có 2 hàng lỗ
- Nếu sử dụng Harmonica key C có thể chơi những bài có tone C và Am
- Được sử dụng nhiều ở các nước Đông Á, thích hợp với những thể loại nhạc truyền thống, dân ca...

 

- Âm thanh du dương, có thể thổi bè.

- Không chơi được thăng giáng (có thể chơi được Mib (Re#), Lab (Sol#) bằng cách sử dụng kỹ thuật bend và overblow)

- Có 3 quảng tám (Một quảng tám là Do Re Mi Fa Sol La Si)

Thổi Harmonica chỉ có ba động tác:

- Thổi ra
- Hít vào

- Di chuyển miệng tới vị trí các lỗ

Để dễ nhớ, các bạn chỉ cần chú ý:

- Lỗ số lẻ (1, 3, 5, 7....) là thổi ra, tức là 3 note: C, E, G
- Lỗ số chẵn (2, 4, 6, 8...) là hít vào tức là D, F, A, B

Khi mới tập thổi, các bạn sẽ gặp khó khăn để xác định đúng vị trí từng lỗ và thổi chính xác từng note. Nhưng theo kinh nghiệm của nhiều người, các bạn chỉ cần chia Harmonica ra thành từng khoảng và nhớ note đó nằm ở khoảng nào của kèn. Ví dụ: Note Mi (E) sẽ nằm ngay giữa Harmonica. Và khi thổi, các bạn cũng không cần phải thổi duy nhất 1 lỗ mà các bạn có thể ngậm cùng lúc 2-4 lỗ, miễn sao note cần thổi nằm ở giữa miệng bạn là được và khi thổi bạn sẽ thổi note đó là trọng âm, còn những note khác sẽ góp phần vào âm bè. Ví dụ: Để thổi note Mi (E), bạn có thể ngậm cùng lúc 3 lỗ 10, 11, 12 sao cho lỗ 11 là trọng âm còn 2 lỗ kia là âm bè.

Hầu hết các bản nhạc các bạn chơi đều sẽ rơi vào từ lỗ 5 đến lỗ số 20. Chúng ta rất ít gặp những bản nhạc nào có note quá thấp hoặc quá cao. Vì vậy mà lỗ 5-20 là những lỗ phổ biến nhất.

Đừng sai lầm nghĩ rằng Harmonica tremolo chỉ chơi được rất ít bài do mỗi loại chỉ có một khóa (key). Thật ra, nếu các bạn nắm rõ về nhạc lý thì dù là bản nhạc hợp âm G hay D...., các bạn sẽ chuyển về C để chơi trên Harmonica (key C). Với một cây Harmonica tremolo,các bạn có thể chơi vài trăm bản nhạc là chuyện bình thường.