Khí không về chỗ cũ, đờm theo khí đưa lên mà suyễn tắc, miệng không ngậm lại mà chẩy dãi là cái triệu chứng Tỳ thổ kém, Nội kinh nói: "Tỳ hư không giữ được dãi" là thế. Cái kế hiện nay trước hết cần phải trắc trọng ở căn bản, có thể nào Tỳ đã hư lại còn dùng Ngưu hoàng để bình thổ; Thận đã kiệt, khí không về chỗ cũ, lại còn dùng Long não để bốc mất khí; gân đã táo cấp thì kinh lại vô dụng, lại còn dùng Xạ hương để sơ thông. Phàm chứng không phải là phong mà dùng nhầm Long não, Xạ hương thì lại dẫn phong vào xương, khác nào đổ dầu vào bột, không thể lấy ra được.
Tôi không nghe, vẫn cứ dùng Lục vị làm thang gia Ngưu tất, Đỗ trọng, Ngũ vị, Mạch môn sắc đặc, mài riêng Quế tốt, cạy miệng đổ vào mới được một chén nhỏ, các chứng khỏi hết. Tôi nghĩ rằng ta muốn nạp khí về Thận, mà khí không về, đã về lại đi, Nội kinh có câu: "Gặp chứng hư thì phải giữ lấy Thận để bồi bổ sinh mạng". Vả lại chân Âm chân Dương là căn bản của sự sống, nếu không bổ căn bản thì tìm ở chỗ nào? Tôi liền dùng bài Bát vị gia Ngưu tất, Mạch môn, Ngũ vị mỗi lần ba đồng cân, nghiền ra cho uống chiêu bằng nước thang Bố sâm, lại gián phục những vị Sâm, Truật, Khương, Thảo để làm cơ sinh hóa của hậu thiên, dùng như thế luôn 2 ngày 2 đêm mới được khỏi chết. Đến lúc này bệnh nhi bú đã mạnh hơn, trái ý đã biết giận, tiếng khóc đã to dần, tôi mừng nói: "Phế chủ thở khí ra Thận chủ nạp khí vào, Phế là cửa của thanh âm, Thận là gốc của thanh âm. Nay căn bản đã trở lại, cho nên tiếng đã hơi dài". Tôi cứ thế cho uống hơn hai tuần thì giắt đi được, vịn đứng được, vui cười như thường. Bệnh án này tôi chuyên chữa từ gốc, mà các chứng khỏi, vì trẻ em thuần Dương vô Âm, mà là dương khí non nớt đó thôi.
Người không hiểu lẽ cho rằng "thuần Dương" là hữu dư, hơi tý là dùng hàn lương, đã nói là "vô Âm" mà lại phạt chân dương, chẳng phải là làm hại cả Âm và Dương ư? Vả lại Âm khí (thiên quý) chưa thịnh, tướng hỏa chuyên quyền, cho nên có bệnh là dễ phát nóng,dễ phát kinh, hết thẩy là do thủy suy huyết kém mà gân không được nuôi dưỡng". Tôi thấy ho từ rốn đưa ngược lên, biết là khí không còn ở chỗ cũ tuy đờm ra ở Tỳ, ho ra từ Phế, không vội chữa Tỳ Phế, mà chăm chăm lấy chữa Thận làm căn bản, dùng nhiều Quế Phụ mới giữ được toàn. Người ta thường nói "trẻ em thuần dương, kiêng thuốc cay nóng", "trẻ em tạng phủ non nớt không thể dùng thuốc quá mạnh được", với "trẻ em không có phép bổ Thận". Những lời nói không bằng cứ đó, người hiểu biết nghe thì trong bụng phân vân; người không hiểu thì nghe thì yên trí là đúng, chết oan vô số, nếu gặp đứa bé nào bẩm thụ kém, chứng hậu nặng như thế, mà bỏ cách chữa này thì không còn cách nào khác.
Các bài mới:
Các bài đã đăng:
|
Bài viết 
