Trang chủ arrow Bài viết arrow Y dương án - Bệnh án chữa chứng âm hư thuần nóng
Y dương án - Bệnh án chữa chứng âm hư thuần nóng
10/01/2018
Một người ở xóm tôi (tên là Hiệu) dọn đi nơi xa mắc bệnh đã hơn một tháng, cầu cúng chạy chữa đủ cả. Một hôm thấy người anh đến xin vị Tê giác, nói là thầy thuốc không có vị đó, nhân nói chuyện em ông ta ốm đã hơn một tháng, chỉ có một chứng nóng mà chữa mãi chưa bớt, hiện nay một thầy thuốc chữa đã hơn mười ngày, mỗi thang dùng đến 2, 3 đồng cân Hoàng liên nóng mới hơi bớt, nhưng ngày càng mệt mỏi, đã 5, 6 ngày nay không ăn được một hớp cháo nào, chỉ đổ tý nước hồ để cầm hơi, cái cơ nguy khốn tất khó tránh được. Tôi nghe nói tiếng "nóng", cho uống Hoàng liên, có bớt mà người mệt mỏi đã ngầm hiểu rồi, nguyên lai em của người này chân âm vốn hư quá, mới 50 tuổi mà răng đã rụng mất một nửa, ngày thường có đau ốm, thì lại đến tôi xin thuốc, tuy có khi bị ngoại cảm nặng, tôi cũng chỉ cho phát tán nhè nhẹ mà càng để ý về chữa chân âm, đều mau khỏi cả. Hiện nay cái nóng của y chỉ là giả nhiệt đó thôi, thầy thuốc không biết tư âm để dẫn dương, lại dùng thuốc hàn lương đánh thẳng vào hỏa, thì cái hại: "Làm hư bệnh đã hư" càng chóng, Nội kinh nói: "Dương hỏa chữa bằng cách chữa chính; âm hỏa chữa bằng cách chữa tòng". Trọng Cảnh nói: "Tráng hỏa có thể dùng thủy để dập tắt, dùng thấp để làm cho nép đi, còn như long hỏa thì gặp thủy càng cháy, gặp thấp càng bốc, chỉ có biết thuận theo tính của nó mà dìu dắt về thì yên, cho nên nói: "Hỏa được yên vị của nó, thì muôn lượng đều yên hòa" vì "cam ôn có thể trừ được đại nhiệt" chính là nghĩa đó. Tôi bảo người anh rằng: "Em ông là người quen thuộc, thấy tai hại không nỡ không bảo cho biết". Nguyên thể chất của y tôi đã biết rõ, vì nay y ở xa tôi đến nỗi các thầy làm cho nguy khốn, nếu nay tôi lại cho Tê giác, khác nào như thêm sương lên trên tuyết, ném đá xuống dưới giếng, đưa cho con dao nhọn để giết người.

 Tôi 2, 3 lần can không nghe, nhưng người anh thấy nóng bớt còn ngờ là thầy đó chữa được cố xin cho được, bất đắc dĩ tôi phải cho và bảo rằng: "Uống cái này chỉ một thang thì tất mê man nói nhảm, sẽ sinh ra các chứng nguy hiểm, ông nên nhớ, không phải là tôi không bảo trước?". Quả nhiên đến ngày hôm sau thấy người anh dầm mưa ướt át chạy đến, xụp lạy kêu van xin cứu, ông nói: "Em ông uống xong thang thuốc, từ nửa đêm đến giờ vật vã rất dữ, nói năng lẫn lộn, mê không biết gì, đại, tiểu tiện tự thoát ra, sinh mạng chỉ còn phút chốc thôi! Chúng tôi xin nhận lỗi không biết nghe lời nói phải, xin cụ tha lỗi trước, mở rộng lòng nhân, để anh em chúng tôi được nhờ ơn tái tạo của cụ". Tôi nói: "Làm thuốc là một thuật giúp người, ôm lòng từ ái luôn luôn nghĩ đến cứu người, không vì sang hèn mà cách bậc, không từ thân sơ mà khác lòng, trong bụng ung dung nghĩ gì ân oán tôi có lấy thế mà bận lòng đâu? Rồi tôi lặn lộ tới thăm, đã thấy y mê man nói nhảm, dậm chân dơ tay không nằm yên, môi miệng nứt hết, rêu lưỡi trắng  như thiếc, tay chân không nóng lắm, chỉ một đám ở ngực nóng như lửa đốt, tinh thần sợ sệt như sắp có người đến bắt, thường thường há miệng như thổ mà không thổ, hơi thở ra nhiều hít vào ít, khí đưa từ dưới rốn ngược lên, tựa như suyễn, mà không phải là suyễn, mình như củi khô, không chút nhuần nhị, tôi xem mạch quả thấy bộ Quan bộ Thốn phù hồng, hai bộ Xích tư nhược, phần trên giả nhiệt mà phần dưới chân hàn, không cần nói cũng rõ. Tôi liền dùng 5 đồng cân Bố sâm, 8 đồng cân Thục địa, 4 đồng cân Bạch truật, 2 đồng cân Mạch môn, một đồng cân Ngũ vị, 2 đồng cân Ngưu tất, một đồng cân Đại phụ, 2 đồng cân cao Quy bản, sắc kỹ cho uống ấm. Uống xong một chén thì chứng như mửa như suyễn đã thấy khỏi hẳn, duy chứng nóng và táo thì mới bớt được một nửa; uống tễ thứ hai, khỏi hết các chứng, chỉ có rêu lưỡi vẫn còn như cũ, tôi lại dùng đại tễ Lục vị hoàn làm thang, gia Mạch môn, Ngũ vị, Ngưu tất hòa cao Ban long cho uống vài tễ, ngoài dùng mật ong và nước Bạc hà bôi, rêu lưỡi róc hết, tinh thần tỉnh táo. Lại chế bài Bát vị hoàn gia Ngưu tất, Ngũ vị, Đỗ trọng, uống nửa tễ, xen gián phục với thang bổ trung, Thăng ma, Sài hồ chín rượu. Hơn một tháng hai chân và mặt thũng lên, tôi cho là nguồn hỏa chưa bổ được, âm ế chưa tan hết. Cứ theo thế chữa hơn hai tháng, mạnh mẽ như trước, mà thần sắc tăng hơn. Bệnh án này, tôi biết rõ người đó căn bản tuy hư, nhưng trước là người lao động, cho nên sau khi mắc bệnh, nào hãn, nào thanh, nào hạ, nào thấm, thay thầy đổi thuốc, không biết bao lần, thế mà vẫn còn nuốt được, cho nên tuy có đủ chứng nguy hiểm, không phải do bệnh sinh ra, mà do thuốc gây nên, nên mới mau khỏi như vậy. Lúc đó các thầy thuốc trước thấy nóng như thế, rêu lưỡi như thế, mà tôi tự ý cho uống Quế, Phụ ai cũng muốn chờ xem biến chứng ra sao, đến khi thấy chữa đúng bệnh răm rắp mới hối hận là trước đây dùng thuốc khổ hàn là nhầm.

Các bài mới:

Các bài đã đăng:

 
< Trước   Tiếp >