本 草 備 要 - Bản thảo bị yếu

[tuhaibajai]

預 知 子 - Dự tri tử
補 勞, 瀉熱

苦寒。補五勞七傷

治痃癖氣塊，天行溫疾，蛇蟲咬毒，殺蟲療蠱， (綴衣領中，凡遇蠱毒則聞其聲，而預知之，故名)。利便催生。

籐生，子如皂角，褐色光潤，出蜀中，云亦難得。

Dự tri tử
Bổ lao, tả nhiệt

Tính khổ hàn, bổ ngũ lao thất thương.

Trị khí tích thành khối, bệnh thời khí, rắn và trùng độc cắn. Sát trùng trị cổ (*) (khâu vào cổ áo, phàm gặp cổ độc, tắc nghe thấy âm thanh, nên có tên như vậy), lợi tiểu , thúc đẻ.

Thuộc loại dây leo, hạt như bồ kết, sắc vàng thô sáng nhuận. Sinh ở đất Thục.

* Cổ: Một vật độc làm hại người, tương truyền những nơi mán mọi nó hay cho vật áy vào trong đồ ăn uống, người nào ăn phải thì sinh ra rồ dại mê man.

[tuhaibajai]

貫 眾 - Quán chúng
瀉熱、解毒

味苦微寒，有毒。

能解邪熱之毒，治崩中帶下，產後血氣脹痛，破癥瘕，發斑痘(王海藏快斑散用之)，化骨哽(能軟堅)，殺三蟲。

根似狗脊而大，汁能制三黃，化五金，伏鍾乳，結砂制汞，解毒軟堅(以此浸水缸中，日飲其水，能辟時疾)。

Quán chúng - Rau ráng
Tả nhiệt, giải độc

Vị đắng hơi lạnh, có độc, có thể giải độc của nhiệt tà.

Trị băng huyết, đới hạ, sản hậu huyết khí trướng đau, phá trưng hà, làm cho đậu mọc, chữa hóc xương, sát tam trùng.

Rễ giống như Cẩu tích mà to. Nước của nó dùng để chế tam hoàng, hóa được ngũ kim, xuống sữa, kết sỏi, chế Thủy ngân, giải độc làm mềm chất rắn (lấy rễ của nó ngâm vào trong ang nước, hàng ngày uống nước đó, có thể tránh tà khí, thời bệnh).

* Quán chúng: Tên gọi khác là Chỉ đống, Quán tiết, Quán cứ, Bách đầu, Hổ tuyền. Có công dụng giảm nhiệt, cai nghiện, làm mát máu, ngừng chảy máu. Cây này ở Việt Nam gọi là cây Dương xỉ.