Tứ Hải giai huynh đệ

Lấy được cái ảnh này từ Home_nguoikechuyen

 

 

 Hát xẩm là một trong những thể loại hát rong của người Việt thuở xưa và là thể loại đặc trưng của những người hỏng mắt. Họ thường đi từng tốp 2-3 hoặc 4-5 người, nhiều khi là những thành viên trong cùng một gia đình để biểu diễn ở những tụ điểm đông người ngoài trời.

Sức hấp dẫn của xẩm là ở những làn điệu hát với nhịp trống phách tươi vui cuốn hút khéo hoà cùng tiếng bầu, tiếng nhị nỉ non réo rắt và ở cả nội dung hết sức phong phú của lời ca.

Người hát xẩm tự sự về than phận của mình, họ kể về nỗi khổ của những người nghèo khó, những cảnh đời ngang trái. Lại có những chuyện vui nhẹ nhàng hóm hỉnh, những bài châm biếm sâu cay các thói hư tật xấu, lên án những hủ tục, tố cáo tội ác của kẻ áp bức thống trị, đả kích bọn bán dân hại nước, nêu cao gương anh hùng liệt sĩ. Những người hát xẩm cũng là những người kể tài ba những truyện thơ được nhân dân yêu thích.

Các làn điệu chính của hát xẩm gồm: Huê tình, Ba bậc, Thập ân, Hà liễu… Ngày nay những người hát xẩm rong hầu như không còn nữa, song nghệ thuật của họ vẫn tồn tại và được trân trọng.

Trong kí ức mẹ tôi, một người phụ nữ nông thôn lên tỉnh lập nghiệp, những phiên chợ quê dường như luôn luôn sống động. Phiên chợ làng tôi họp trên vệ đê con sông đào, bên gốc đa đầu làng với chỉ vài cái lán che tạm bợ dù rằng ngày này qua năm khác nó vẫn tồn tại. Và không thể thiếu trong phiên chợ đó là những giọng hát xẩm đầy nỉ non, ai oán...


Hình như những phụ nữ nông dân như mẹ luôn có điều cần than thở nên nó đã sống trong kí ức mẹ thật lâu vì sự đồng cảm nào đó. Rồi khi tôi lấy chồng, thật đáng ngạc nhiên khi mẹ chồng tôi, một phụ nữ chính gốc phố cổ Hàng Đào, cô nữ sinh Trưng Vương ngày nào cũng ghi trong tâm khảm mình những tiếng hát xẩm của gia đình bốn người những năm no đủ cũng như khi đói kém, luôn xuất hiện ở ga tàu điện đầu phố. Những kí ức đó như bừng sống dậy khi một ngày giữa tháng tư, nhóm nghệ sĩ chuyên nghiệp đều đặn biểu diễn mỗi tối thứ bảy hàng tuần ngay tại góc phố đông đúc người qua lại vào những ngày phố cổ tới phiên mở chợ đêm. Mẹ tôi vốn ngại ra đường bởi sự đông đúc không còn phù hợp với tuổi của người, nay cũng cố ra xem để rồi về cứ thấy bồi hồi vì những miền kí ức xa xưa vụt sống dậy cùng những năm tháng đầy biến cố của xã hội cũng như trong đời tư của người.

Hát xẩm vốn gắn liền với những gì dân dã, với những người cuộc đời không được tạo hóa, số mệnh ưu đãi bởi thiếu mất một giác quan quan trọng nhất là cặp mắt, gắn với một phần xã hội được gọi bằng cách gọi không mấy thiện cảm: Nghề ăn xin ăn mày. Nhưng có khắc nghiệt đến mấy, người dân vẫn dành phần tôn trọng cho những nhóm hát xẩm rong bởi họ đã cố gắng cống hiến cho đời, cố gắng lao động bằng giọng hát của mình để kiếm sống. Để rồi từ hình thức kiếm sống đó, những nhóm nghệ sĩ lang thang này đã tạo được một vốn liếng nghệ thuật âm nhạc đặc sắc cho dân tộc: loại hình âm nhạc dân gian truyền thống mang tính chuyên nghiệp của người khiếm thị.

Nhạc luật của hát xẩm rất chặt chẽ, gồm các làn điệu chính: xẩm chợ, chênh bong, riềm huê, ba bậc, phồn huê, hò bốn mùa, hát ai, thập ân. Và hiện nay, theo như các nghệ sĩ đang biểu diễn tại phố đi bộ Hàng Đào - Đồng Xuân thì còn có một làn điệu mà họ tạm đặt tên là xẩm Tàu điện, làn điệu xẩm chỉ riêng có nơi Kẻ chợ. Để biểu diễn, một cách tự nhiên, họ họp lại thành từng nhóm ba bốn người có khi là một gia đình nhỏ mà mọi thành viên đều tham gia. Bắt buộc phải có một người làm trưởng nhóm chơi đàn bầu hoặc đàn nhị, hồ, tự chơi, tự đệm và hát chính. Những người hát khác ngoài việc phải thuộc lòng làn điệu, còn phải biết chơi ít nhất là một loại đàn. Thực sự, đó là những nghệ sĩ đa tài bởi họ tự soạn thơ, phổ nhạc hoặc phổ nhạc theo một bài thơ được nhiều người thuộc và yêu thích.

Có một thời gian khá dài, nghề hát xẩm không được khuyến khích phát triển. Hát xẩm chỉ thỉnh thoảng xuất hiện trên sóng phát thanh, trên sân khấu như một tiết mục văn nghệ thuần túy do các nghệ sĩ chuyên nghiệp biểu diễn chứ không tồn tại như một loại hình nghệ thuật xã hội như nó vốn có. Ngày nay, với chính sách quan tâm đến các loại hình nghệ thuật truyền thống, khá nhiều nhà báo, người làm nghệ thuật đã dành nhiều giấy mực cho hát xẩm. Họ phát hiện ra người hát xẩm cuối cùng là cụ Hà Thị Cầu ở Ninh Bình. Rồi báo giới hoan hỉ truyền tin, cụ không còn cô đơn nữa khi nhóm nghệ sĩ chuyên nghiệp mà đứng đầu là nhạc sĩ Thao Giang đã có buổi ra mắt nhóm hát xẩm nơi phố đi bộ Hàng Đào - Đồng Xuân.

Vậy là từ đó, mỗi tuần, nơi không gian thâm trầm của phố cổ, điệu xẩm xưa cũ hòa lẫn tiếng phách giòn tan, tiếng đàn bầu, đàn nhị ỉ ôi thu hút sự chú ý của nhiều thế hệ từ các cụ “Những người trăm năm cũ” đến các bạn trẻ trai thanh gái tú thế hệ a còng đầy năng động. Giữa chốn Hà thành hoa lệ, nhóm nghệ sĩ trai quần áo nâu, gái áo nâu yếm thắm, váy “bu gà” chân đất đã có sức hấp dẫn kì diệu. Sân khấu trải thảm đỏ, cao chừng nửa mét đã đáp ứng được yêu cầu vừa đủ tạo sự ngăn cách cần thiết trong hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp vừa không quá tách rời người nghe như sự phóng khoáng dân dã của loại hình âm nhạc dân gian này. Hát xẩm, theo các nhà nghiên cứu cho biết, có hai nội dung nổi bật: sự hài hước, đả kích sâu cay và sự oán than, nỗi niềm da diết khổ đau của kiếp người. Ngày nay, qua giọng hát của các nghệ sĩ như Xuân Hoạch, Văn Tỵ, Mai Tuyết Hoa, Thanh Ngoan... họ đã kể lại nỗi khổ đau của người xưa khi dân tộc còn chịu ách nô lệ với các bài Anh khóa, Ba Bạc cũng như lảnh lót ngân vang với Hà Nội ba sáu phố phường, hoặc bài thơ nổi tiếng của Nguyễn Bính: Lỡ bước sang ngang...

Theo các nghệ sĩ, để có được chương trình âm nhạc dân gian này, họ đã phải chuẩn bị từ khá lâu rồi, từ ý tưởng đến khi thành hiện thực biết bao rào cản về cả trình độ lẫn những thành kiến từ ngàn xưa với loại hình nghệ thuật vốn gắn với những người khiếm thị ăn xin từ hàng trăm năm nay. Tiếp xúc với một số khán giả, các bạn trẻ cho rằng, nhờ xem biểu diễn, họ mới thực sự hiểu được trang viết của các nhà văn hiện thực như Vũ Trọng Phụng, Nguyễn Công Hoan... về những người hát xẩm xưa. Tuy rằng, theo chị Nguyễn Thu Thủy ở phường Phúc Xá, nhân đi chợ đêm mà được thưởng thức hát xẩm, thì những làn điệu xẩm được biểu diễn hình như chưa phải là hồn cốt thực thụ của xẩm như chị hình dung, bởi xẩm là sự oán thoán, thê lương, đôi khi là châm biếm bọn nhà giàu, quan lại chế độ xưa, thì nay các nghệ sĩ còn sợ gì đó chăng nên không thấy những bài xẩm đó xuất hiện. Khách du lịch, chị Susan, một phụ nữ Anh nhận xét, tuy không hiểu được tiếng Việt, nhưng qua nét mặt người biểu diễn, qua phần âm nhạc và một phần là phản ứng hào hứng của khán giản, chị cũng thấy rất thú vị, cũng cảm nhận được sự phản ánh của loại hình âm nhạc này là rất đa dạng.

Hoạt động của phố đi bộ Hàng Đào - Đồng Xuân đi vào nề nếp đã là một thành công đáng kể nhằm làm sống lại một không gian phố cổ và nay với hoạt động thường kì, hấp dẫn của nhóm hát xẩm đã củng cố niềm tin của người làm nghề cũng như các cấp lãnh đạo trong cố gắng phục hồi lại sinh hoạt văn hóa phi vật thể, phần hồn không thể thiếu của bất kì di chỉ cổ nào. Hi vọng qua những kì hoạt động vừa rồi, các nhà quản lý sẽ có thêm những hoạt động văn hóa tích cực để sinh hoạt về đêm của thành phố ngày một phong phú, không chỉ đáp ứng được nhu cầu cho du khách đến Hà Nội mà còn là điểm đến đầy hứng thú đối với cư dân bản địa.

Theo báo Hà Nội Mới

Em nghĩ các bác mời hội này đi, em thấy ổn, nhóm thằng này là thằng Cường Lịch, rất sôi nổi trong hoạt động xẩm xờ Hà Nội.

Các bác trong Ban tổ chức nên mua vài đĩa xẩm kiểu này về ngâm cứu trước đi!

(http://www.cinet.vn/upLoadFile/HTML/11_38_59_3052008/images/a11.jpg)

gửi: "lão nhà quê miền tây"
Cha đội cái nón rách tên là Khương Cường hát xẩm hay phết.

Hội Cường sáo, Quang Long, cũng là anh em của Tứ Hải, nhất định là phải mời rồi.

Thế a! Thằng này bọn họa sĩ Yết Kiêu của mình là Cường âm lịch, sau gọi thành Cường Lịch cho gọn! Thế thì hay rồi, anh em bốn bể trên trái đất tròn mà!

http://www10.ttvnol.com/forum/vespa/1096796.ttvn

Bác tuhaibajai này cũng lọ mọ như "Xẩm". Đã thấy trên TTVNOnline rồi.

Mình là dân Vespa, nên post vào diễn đàn cho anh em biết.

- Chắc sẽ mời Mai Hoa đến hát hả bác Tứ Hải?

Hát xẩm chợ đêm Hà Nội: Từ tâm hồn đến những tâm hồn
 
Đã hàng nghìn năm, trăm năm, mỗi huyện, mỗi tổng, mỗi làng quê đâu đâu cũng có cái chợ quê to hoặc nhỏ.

Đó là nơi đổi trao, mua bán mọi sản vật thông thường cho đời sống thiết yếu và đơn sơ của người dân mỗi vùng. Không những thế nó còn là nơi diễn ra nhiều sinh hoạt vật chất và tinh thần, nơi có những niềm vui cho người dân một đời đằng đẵng sau lũy tre làng tĩnh lặng. Muốn ăn một món quà dân dã như bát bánh đúc riêu cua, đĩa bánh cuốn, chiếc bánh rán... phải đến chợ, dù chợ có cầu có quán hay chỉ là dưới bóng cây đa làng bốn mùa xanh tốt, có ngôi miếu nhỏ không biết thờ vị thần thánh nào, chiếc bát hương đã siêu vẹo...

Niềm vui đi chợ còn là biết được tin tức làng bên hay trên huyện, và ngay ở xóm thôn nơi người ta cư ngụ, có chuyện gì đó mới xảy ra, cô gái đẹp mới đi lấy chồng, một ông chồng giầu có, hoặc nhà ai đó bị bỏ bỗng rượu vào ruộng cho tây đoan về khám, bắt được bỏ tù trên tỉnh, cũng có khi là nước lũ về, ông quan huyện quá nghiêm khắc, chôn chân ông lý trưởng ngay trên mặt đên vì thiếu tre để hộ đệ...

Một niềm vui khác hầu như chợ quê nào cũng có, dù lâu lâu mới có, đó là anh xiếc khỉ, vừa nói huyên thuyên luôn miệng vừa đấm thùm thụp vào ngực mình để quảng cáo cho món thuốc cao hiệu nghiệm như thần, đôi lúc dừng lại, cho con khỉ làm xiếc, gánh đôi thùng bằng hai cái ống bơ sữa bò, đi vòng tròn quanh bãi chợ có người đứng quây kín, vừa nghe vừa xem vừa bàn luận gì đó. Nhưng cũng đủ cho người dân quê đi chợ thêm vui vẻ, phấn chấn giây lát.

Vì người đi chợ là chị đỏ, anh hai, bác thợ cầy, bà bủ... quanh năm hai sương một nắng trên đồng ruộng, không hề biết giải trí, ca nhạc, phim ảnh hay sân khấu là gì bao giờ. Nay gặp đám hát xẩm  đã là niềm vui to lớn, hoan hỉ suốt cả nhiều ngày sau đó, về có chuyện kể cho hàng xóm láng giềng, con cháu cùng chia vui dưới ánh trăng hay ngọn đèn hoa kỳ nhỏ như hạt đỗ của làng quê im ắng với trăm bề thiếu thốn.

<----Báo Hà Nội mới----> :D

Đêm hát Xẩm và Trống quân mừng Xuân Mậu Tý
 
Thứ hai, 28/1/2008, 16:12 GMT+7 
Với sự xuất hiện của nghệ nhân Hà Thị Cầu, NSƯT Thanh Ngoan, NSND Xuân Hoạch đêm  hát Xẩm và Trống quân mừng Xuân Mậu Tý sẽ diễn ra ngày 28/1 tại Nhà hát Lớn Hà Nội.

Chương trình giới thiệu những tinh hoa vừa mới được sưu tầm, phục hồi của nghệ thuật hát Xẩm, Trống quân dưới ánh sáng Đường lối văn hóa văn nghệ của Đảng. Theo đó, hàng chục điệu xẩm được trình diễn qua các giọng ca thành danh: nghệ nhân Nguyễn Văn Khôi, NSƯT Thúy Ngần, Đoàn Thanh Bình, Văn Ty...

Đến với đêm hát, khán giả Thủ đô sẽ có cơ hội hiểu thêm về sự khác nhau giữa các làn điệu xẩm Hà Nội, xẩm Chợ, xẩm Huê tình, xẩm Hát ống... Cách hát đối đáp, ứng tác đầy ngẫu hứng của loại hình hát trống quân cũng đem lại cho khán giả những khám phá mới.

Đêm nhạc còn là dịp để tôn vinh các nghệ nhân dân gian trọn đời gắn bó, hi sinh giữ gìn và phát huy vốn nghệ thuật truyền thống dân tộc, trao tặng Giải thưởng Đào Tấn và trao quà xuân cho một số nghệ nhân dân gian tiêu biểu.

Đây là một trong những hoạt động tiến tới Liên hoan hát Xẩm, Trống quân Việt Nam lần thứ nhất do Trung tâm Âm nhạc VN - Tạp chí Văn hiến VN phối hợp tổ chức tại Hà Nội trong năm 2008.

 <nhacvietplus.vietnamnet.vn> ;)

Bác Hải ơi cho mấy tấm hình của công tác chuẩn bị cho nó khí thế nào!
Chúc bác thành công như những đêm bác đã làm!

Ô! Các pác làm gì đấy? Cho em tham gia với! Các bác có bán vé không ạ? Em muốn đến thăm quán đêm mai!

Đêm hát xẩm các bác chắc do Bộ Văn hóa tài trợ à? Em rất hay tham quan các lễ hội, lần này thấy ở quán các bác tổ chức chủ đề này, e muốn đến xem sao? Quán các bác đi thế nào?

Chào những người bạn quan tâm đến đêm Xẩm tại Quán Tứ Hải!
@:Công việc cụ thể
@:Mặt trời đỏ.
Hân hạnh được đón tiếp hai bạn!
Quán Tứ Hải do bác chủ quán là Trịnh Vân Hải làm Giám đốc. Đêm hát Xẩm cũng như các đêm khác quán đã tổ chức thành công. Đêm nay (15/10) quán tổ chức một đêm hát Xẩm Hà Nội do trực tiếp bác chủ quán tự tổ chức (Không bán vé và cũng không kêu gọi nhà tài trợ).

Địa chỉ quán là: Ngõ 124, ngách 55, Phường Tứ Liên, Quận Tây Hồ. ĐT: 04.37199784
Quán có các món ăn Dân tộc, món ăn của người quê kinh Bắc và các món ăn như những Nhà hàng khác. Nếu các bạn đến thì gọi điện để được đặt chỗ nhé!

Em đến từ Box âm nhạc của TTVNONLINE, nghe thông tin về ĐÊM XẨM HÀ NỘI, muốn tìm đường tới quán, may mà ngay trên trang đã có địa chỉ và sđt rõ ràng, cám ơn Tứ Hải quán và Vuonggia79 nhé! Hẹn gặp đêm nay!

Vespa Hà Nội và đêm hát xẩm tại Tứ Hải quán

Chờ đợi mãi... thế rồi em cũng tới... (^_^)

Đêm hát xẩm tại Tứ Hải quán thật vui. Và lạ. Đã lâu lắm rồi ta không được nghe những giai điệu xẩm hay và truyền thống như vậy.


Hát dạo đường phố, bây giờ không phải không có, nhưng họ toàn hát những bài nhạc mới như "cầu vồng khuyết" (mới nghe đêm qua khi đi ăn bún ốc ở Hòe Nhai). Nhưng ở quán Tứ Hải, ta được nghe những bài xẩm thực sự, do đệ tử của nghệ nhân Hà Thị Cầu biểu diễn...


Giữa đám đông người ăn, giữa ồn ào và hỗn tạp âm thanh, tiếng hát vẫn vang lên trong vắt và day dứt... "mục hạ vô nhân"... (dưới mắt không người)... cho dù trước mặt ta là giai nhân má phấn môi đào, ta vẫn mục hạ vô nhân... đơn giản vì ta đã bị mù... "giữa rừng già ta có thấy gì đâu"... giọng hát tưởng như bất cần đời nhưng lại chứa đựng nhiều chua xót cho thân phận tật nguyền...


Những giai điệu xẩm tuy buồn nhưng anh em vui thì vẫn vui... Tối nay lại là một cái cớ để anh em Vespa Hà Nội tụ tập...

Hôm qua mình thấy có chương trình ảo thuật rất hay, rất độc đáo, xin cho hỏi tên tuổi nhà ảo thuật đó được không ạ?

Quán này ở đâu mà hay vậy?

Anh ấy tên là Trần Quang Tuấn sinh năm 1970.

Hóa ra tối qua ko chỉ có Xẩm mà là chuơng trình tạp kỹ à các bác. Em nghĩ giá mà đừng vừa nghe Xẩm, vừa ăn bát giả cầy thì hay hơn, làm cút rượu lạc rang nghe hát chứ nhai thịt nhồm nhòam thì ca từ nó có lọt tai ko nhỉ?
Em Mai Hoa trẻ lâu thật, dù trẻ nhưng cũng là 1 trong những nghệ sĩ tiên phong trong việc tiếp thu và phát triên nghệ thuật hát Xẩm...

Chương trình xẩm được làm ở Tứ Hải quán để chia sẻ sở thích của chủ quán với các khách hàng quen thuộc và các nhóm anh em nên việc có ăn uống là điều khó tránh, bác ạ. Đến Trung Đức, Thanh Ngoan đi biểu diễn ở các hội nghị khách hàng thậm chí các nhà hàng, khách sạn sang trọng thì vẫn phải chấp nhận cảnh mình biểu diễn bên trên sân khấu trong khi các khách hàng vẫn ăn uống ở bên dưới thôi.

Em thì nghĩ đơn giản, "ở bầu thì tròn, ở ống thì dài", hoàn cảnh khách quan nó thế thì mình theo thế. Đêm qua ngoài tiếng "nhai thịt nhồm nhoàm" như bác nói còn rất nhiều tiếng vỗ tay, thậm chí thực khách có người còn lên trình diễn một đoạn xẩm ngắn nữa đấy, bác ạ...

 
Hôm đó em hoá trang thành anh bồi bàn. À cùng như Hoàng Anh mà chẳng thấy bác phó nháy cho em kiểu nào nhỉ?

Ông này nói năng lăng nhăng! Ông còn phải học nhiều bởi cuộc sống có nguyên tắc nhưng không hề cứng nhắc, vẫn có Đảng viên kì cựu yêu Nhạc Đỏ vẫn hát Nhạc Vàng đấy thôi! Hình thức bên ngoài không thể đem mà đánh giá nội dung bên trong được! Thân mến nhắc nhở ông!

Tôi nghĩ trên Diễn đàn cần tranh luận nhưng không nên nặng lời thế này! Có thể bạn Pxden chỉ nói đùa thôi thì sao?! Là một sinh viên từng sống trên đất Ucraina, rất vui làm bạn với các bạn quê hương, Tứ Hải! Xa quê về nhà nhìn thấy những hoạt động văn hóa truyền thống thế này thích lắm! Mong các bạn xây dựng nhé!

Bác PXden hiểu nhầm ăn Trầu sang ăn thịt rùi! Cái hình này nghệ sỹ Xẩm đang làm động tác ăn Trầu và dùng tay vét hai mép môi cho bà con nhìn có vẻ điêu ngoa đó mà.

Nếu bác PXden muốn đùa thì cũng viết rõ hơn chút để bà con không hiểu nhầm! Mong PXden rút kinh nghiệm lần sau nhé!

Thân chào!

Em không hân hạnh có mặt tại đêm Hát Xẩm, nhưng qua các hình ảnh được post lên, em thấy với quy mô như Tứ Hải Quán mà tổ chức được một chương trình hòanh tráng như thế là quá hòan hảo.
Em nghĩ anh PXden  không nên quá lời như vậy, vì xét cho cùng  “nhân vô thập  tòan” và cuộc sống vốn dĩ không theo một nguyên tắc nào cả.
Chủ yếu, chúng ta đến với nhau từ tấm lòng đến tấm lòng, không nên câu nệ quá các tiểu tiết.
Em rất vui được làm quen với anh.
Em là cô gái Miền Nam, nếu có gì thất lễ mong anh bỏ qua cho em nhé.

Bạn này suy nghĩ sao mà chán thế!

ghen quá nhỉ,hôm đó TIÊUSƠN chụp mọi người nhìu quá nên ko thấy ai chụp mình cả.Hình như cung có vài tấm ảnh pác hải chụp đang cầm đàn hát phê lắm cơ,pót lên nhé pác ơi!

Không ai nghe nhạc hàn lâm ở trong quán rượu bạn ạ. Đến quán rượu thì uống rượu ăn nhậu là chính, nhạc nhẽo để cho vui thêm cuộc nhậu thôi.